Είναι δυνατή η σύσταση των εταιρικών μεριδίων μιας ΙΚΕ με δικαίωμα επικαρπίας και ψιλής κυριότητας.

Συνήθως, για να μοιραστεί η επικαρπία μεταξύ των μελών μιας Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας (ΙΚΕ), απαιτείται συμφωνία μεταξύ των εταίρων, καθορίζοντας τον τρόπο και τη μεθοδολογία για την κατανομή των κερδών. Οι όροι αυτοί καθορίζονται στο καταστατικό της εταιρείας.

Σύσταση Επικαρπίας Εταιρικών Μεριδίων σε μια ΙΚΕ

Η σύσταση επικαρπίας εταιρικών μεριδίων σε μια Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ) στην Ελλάδα συνεπάγεται την έκδοση των εταιρικών μεριδίων αυτών και την αντιστοίχισή τους προς τα κεφάλαια της εταιρείας. Η διαδικασία αυτή υπάγεται σε συγκεκριμένους νομικούς κανονισμούς και απαιτεί την τήρηση συγκεκριμένων βημάτων. Παρακάτω σας παρουσιάζουμε έναν γενικό οδηγό για τη σύσταση επικαρπίας εταιρικών μεριδίων σε ΙΚΕ:

Βήμα προς Βήμα

1. Σύνταξη Καταστατικού:

Το πρώτο βήμα για τη σύσταση μιας ΙΚΕ, ή σε γενικές γραμμές μιας εταιρείας είναι η σύνταξη του καταστατικού της. Το καταστατικό περιλαμβάνει τις βασικές πληροφορίες σχετικά με την εταιρεία, το αντικείμενό της, το μετοχικό κεφάλαιο, τη δομή της διοίκησης, την έδρα και άλλα σημαντικά στοιχεία.

2. Ορισμός Μετοχικού Κεφαλαίου:

Καθορισμός του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, δηλαδή του συνόλου των μεριδίων που μπορούν να εκδοθούν. Καθορίζεται στο καταστατικό.

3. Εκδίδονται τα Μερίδια:

Επιλογή των ατόμων (φυσικών προσώπων) ή εταιρειών που θα αποκτήσουν τα μερίδια της εταιρείας. Έπειτα, τα μερίδια εκδίδονται σύμφωνα με τα ορισμένα κριτήρια και τις διαδικασίες που περιγράφονται στο καταστατικό.

4. Εγγραφή στο Εμπορικό Μητρώο:

Η ΙΚΕ πρέπει να εγγραφεί στο Εμπορικό Μητρώο της περιοχής όπου έχει την έδρα της. Αυτή είναι μια υποχρεωτική διαδικασία για να αναγνωριστεί νομικά η ύπαρξή της.

5. Εξόφληση του Μετοχικού Κεφαλαίου:

Οι κάτοχοι των μεριδίων πρέπει να εξοφλήσουν το ποσό που τους αναλογεί σύμφωνα με τη συμφωνημένη αξία των μεριδίων τους.
Συνιστάται η συνεργασία με έναν ειδικό νομικό σύμβουλο ή λογιστή για να διευκολυνθεί η διαδικασία σύστασης και για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους ισχύοντες νομικούς κανονισμούς. Η διαδικασία σύστασης μιας ΙΚΕ, μπορεί να γίνει και ηλεκτρονικά μέσω της Υπηρεσίας μιας Στάσης του ΓΕΜΗ, με χρήση κωδικών taxisnet των προσώπων που θα την ιδρύσουν. Είναι μια σχετικά γρήγορη και απλή διαδικασία. Μέσω αυτής της διαδικασίας δημιουργείται ένα «πρότυπο» καταστατικό, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την αναλυτική περιγραφή ενός νομικού κειμένου σύστασης μιας εταιρείας. Είναι θα λέγαμε, ένα καταστατικό με τα ελάχιστα προαπαιτούμενα στοιχεία που ορίζει ο νόμος ότι θα πρέπει να αναγράφονται στο καταστατικό μιας εταιρείας. Το καταστατικό μιας εταιρείας (π.χ. ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΑΕ) μπορεί ανά πάσα στιγμή, με σύμφωνη γνώμη των εταίρων / μετόχων να τροποποιηθεί, επεκταθεί ή να εξειδικεύει με λεπτομέρεια την οργάνωση και την λειτουργία μιας εταιρείας.

6. Απόδοση ΑΦΜ και κωδικών taxis

Την σύσταση, ακολουθούν ενέργειες απόκτησης ΑΦΜ και κωδικών taxis net της νεοϊδρυθείσας εταιρείας.

Διαχωρισμός Επικαρπίας / Ψιλής Κυριότητας Εταιρικών Μεριδίων

Κυριότητα (πλήρης) είναι το εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου ή κινητού πράγματος που ο κύριος αυτού, έχοντας τη φυσική εξουσία επ’ αυτού (νομή και κατοχή) δύναται να το διαθέτει (μεταβιβάζει) ή εκμεταλλεύεται όπως θέλει, αλλά και να αποκλείει κάθε ενέργεια άλλου πάνω σ’ αυτό (άρθρα 999, 1000, 1001 ΑΚ).
Κατά τη σύσταση μπορούν να διαχωριστούν η επικαρπία με την ψιλή κυριότητα. Έτσι για παράδειγμα θα μπορούσαμε να έχουμε τους Α με ποσοστό συμμετοχής σε μια ΙΚΕ κατά 50% πλήρους κυριότητας, τον Β με ποσοστό συμμετοχής κατά 50% με δικαίωμα επικαρπίας και τον Γ με 50% και δικαίωμα ψιλής κυριότητας. Η επικαρπία, αν δεν αναφέρεται ρητά στη σύστασή της, είναι αμεταβίβαστη.

Την απάντηση και λεπτομέρειες για το θέμα αυτό την βρίσκουμε στο άρθρο 42 του ΚΦΕ και στην Ε. 2028/2019.
Καταρχάς ο νόμος διαχωρίζει δύο περιπτώσεις κατά τον διαχωρισμό επικαρπίας και ψιλής κυριότητας.

Επαχθή Αιτία (πώληση)

Η πρώτη περίπτωση είναι, να γίνει με επαχθή αιτία, δηλαδή να πραγματοποιηθεί πώληση. Αυτή είναι και η περίπτωση που είναι αντικείμενο φορολογίας εισοδήματος και χειρισμού όταν έρθει η ώρα για την σύνταξη των φορολογικών δηλώσεων των φυσικών προσώπων. Όταν έχουμε αντίτιμο για την παραπάνω πράξη και υποχρέωση από τον αγοραστή να πληρώσει τον πωλητή, τότε έχουμε πώληση όπως την ορίζει το αρ. 513 Α.Κ.. Συγκεκριμένα, το κέρδος από πώληση τίτλων του άρθρου 42 του Ν.4172/2013, αναγράφεται στους κωδικούς 829 – 830 (έντυπο Ε1, 2022), όταν η πράξη φορολογείται. Υποχρεωτικά θα πρέπει να αναγραφεί και ο ΑΦΜ της εν λόγω εταιρείας της οποίας πωλήθηκαν τα εταιρικά μερίδια.

Χαριστική Αιτία

Η δεύτερη περίπτωση είναι όταν έχουμε μεταβίβαση από χαριστική αιτία, οι εν λόγω μεταβιβάσεις δεν αποτελούν αντικείμενο του ΚΦΕ (ΠΟΛ 1068/2018).

Συνένωση Επικαρπίας και Ψιλής Κυριότητας

Η συνένωση της επικαρπίας και της ψιλής κυριότητας σε εταιρικά μερίδια ή μετοχές είναι μια διαδικασία που πρέπει να γίνει σύμφωνα με τους νόμους και τους κανονισμούς που ισχύουν στη συγκεκριμένη νομική δικαιοδοσία. Η διαδικασία αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με το είδος της εταιρικής δομής.
Η επικαρπία, αν δεν αναφέρεται ρητά στη σύστασή της, είναι αμεταβίβαστη όπως είπαμε και επανέρχεται πάντα στην ψιλή κυριότητα με το θάνατο του επικαρπωτή.
Συνήθως, η συνένωση της επικαρπίας και της ψιλής κυριότητας συνεπάγεται την έκδοση εταιρικών μεριδίων που αντιστοιχούν στην συνολική αξία αυτών των κεφαλαίων. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, περιλαμβανομένης της αύξησης ή μείωσης του κεφαλαίου της εταιρείας.

Μετά τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πως κατά την σύσταση ή κατά την μεταβίβαση της επικαρπίας ως μεμονωμένο γεγονός χωρίς αντίτιμο δεν προκύπτει εισόδημα που να είναι αντικείμενο της φορολογίας εισοδήματος και δεν υπόκειται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Οι συναλλαγές αυτές υπόκεινται σε εγκρίσεις από τα αρμόδια όργανα και μπορεί να απαιτούν τη συμμετοχή ενός νομικού συμβούλου. Επιπλέον, η συνένωση επικαρπίας και ψιλής κυριότητας μπορεί να υπόκειται σε φορολογικές διαδικασίες, και συνεπώς, είναι σημαντικό να εξετάσετε τις φορολογικές επιπτώσεις της διαδικασίας.
Για να προχωρήσετε σε αυτήν τη διαδικασία, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ειδικό σύμβουλο που είναι εξοικειωμένος με τη νομοθεσία που ισχύει.

Γνωρίζατε ότι: 

Σύμφωνα με την παρ. 2 αρ. 48 4072/2012 η ΙΚΕ οφείλει μέσα σε ένα μήνα από την ίδρυσή της να αποκτήσει ιστοσελίδα. Με ευθύνη και μέριμνα του διαχειριστή της, θα πρέπει να παρέχονται εκεί χρήσιμες πληροφορίες. Αυτές οι πληροφορίες αφορούν ονοματεπώνυμο και διεύθυνση των εταίρων, κατηγορία εισφορών του κάθε εταίρου, πληροφορίες σχετικά με τον διαχειριστή της ΙΚΕ κ.α.. 


Θέλετε να μάθετε περισσότερα, θα χαρούμε να επικοινωνήσουμε!

Το παρόν έντυπο περιέχει ενημερωτικές πληροφορίες γενικού χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να λαμβάνεται ως μια ενδελεχής έρευνα η οποία να λειτουργήσει ως μοχλός λήψης αποφάσεων. Το λογιστικό γραφείο Lerounis δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε ζημιά υποστεί οποιοσδήποτε από τη χρήση αυτού του υλικού. Για συγκεκριμένα θέματα, εξατομικευμένες επιλογές και λύσεις θα πρέπει να υπάρχει πάντα η συμβουλή ενός επαγγελματία συμβούλου επιχειρήσεων. © 2023 | lerounis.gr

28/12/2023

Νίκος Λερούνης,

τ.Ορκωτός Ελεγκτής – Λογιστής Α’ Τάξης
MSc Εφαρμοσμένη Ελεγκτική και Λογιστική, ΕΚΠΑ
Μέλος: Ο.Ε.Ε. – Σ.Ο.Ε.Λ..